Hiệu ứng đám đông áp dụng trong kinh doanh

1. Hiệu ứng đám đông là gì?

Trước tiên muốn có hiệu ứng đám đông thì cần có đám đông gồm rất nhiều người không phải một tổ chức và không được thành lập dựa trên bất cứ tiêu chí nào hoặc chúng ta có thể nói một cách dễ hiểu hơn là một nhóm người tập hợp ngẫu nhiên trong một vùng địa lý xung quanh bạn.

Hiệu ứng đám đông hiểu một các đơn giản đó là hiện tượng nhiều người suy nghĩ và hành động dựa theo tâm lý của những người bên cạnh, nó có tính chất bầy đàn kiểu như thấy nhiều người quanh mình thích và mua sản phẩm A, mặc dù bạn chưa tìm hiểu về nó cũng quyết định mua sản phẩm A bởi vì thấy nhiều người nói là nó tốt. Mặc dù sản phẩm A đó chưa chắc đã tốt đã phù hợp với mình. Hiệu ứng đám đông xảy ra bởi vì mọi người có xu hướng quyết định mọi thứ dựa trên cảm giác trong một thời gian rất ngắn, thay vì dành hàng giờ để xuy xét vấn đề đó.

Hiện tượng tâm lý đám đông:

Tâm lý đám đông là một trạng thái tâm lý khi các nhóm người cùng nhau thực hiện một việc nào đó mà phần lớn xuất phát từ sự hiếu kỳ và tò mò, xem việc gì đang xảy ra. Đã có một ví dụ cho hiện tượng tâm lý đám đông xảy ra như sau: trong một đám đông bất kỳ nếu ta chọn ra 10 hay 100 người cùng được pha 1 ly nước đường và cho từng người cảm nhận nhưng đến người cuối cùng ta thay bằng ly nước muối thì khi người uông nước muối đó cũng nhận xét là nó ngọt như những người uống nước đường kia bởi vì họ thấy nhiều người nói nó ngọt theo đám đông. Ngày nay cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật và mạng xã hội những đám đông càng dễ xuất hiện trong môi trường mạng, những hiệu ứng tâm lý theo đám đông khi thấy nhiều người thích sản phẩm A là tốt mặc dù mình chưa từng nhìn thấy, cảm nhận và đánh giá. Phần lớn những người có hiện tượng tâm lý đám đông không hiểu rõ việc mình đang làm mà làm theo đám đông như một bản năng. Tác động của đám đông làm cho khả năng tư duy phân tích của cá nhân bị bỏ qua và hành động theo đa số người xung quanh khiến cho đám đông dễ bị dắt mũi ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.

Ví dụ dễ thấy nhất là những tổ chức chống phá nhà nước hay áp dụng khi tàu Hải Dương 981 của Trung Quốc đã ngang nhiên xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của nước ta dẫn đến cuộc biểu tình phản đối của nhân dân ta đối với Trung Quốc và quần chúng nhân dân, công nhân ở Bình Dương bị tổ chức phản động lợi dụng dắt mũi để đi phá hoại tài sản không chỉ của các nhà máy, công ty Trung Quốc mà còn cả của Nhật, của Hàn… gây thiệt hại về kinh tế, tình giao hảo, môi trường kinh doanh của Việt Nam trong năm 2014.

Tác động của hiện tượng tâm lý đám đông:

Tích cực: Hiệu ứng đám đông lan tỏa nhanh chóng, giúp khách hàng có những quyết định mua hàng nhanh chóng, đôi khi tạo nên những cơn sốt trong bán hàng, chúng ta có thể thấy thông qua những cơn sốt đất khi có thông tin dự án xã hội. Những thông điệp tốt đẹp khi có hiệu ứng đám đông cũng tạo nên những lợi ích to lớn. Từ các hành động đơn lẻ được nhiều người ủng hộ và làm theo, đám đông dần dần hình thành và xuất hiện. Sự lan tỏa sẽ không ngừng và những điều tích cực sẽ đến được với tất cả mọi người. Ví dụ là những hành động mua hàng giải cứu nông sản khi hàng trong nước kg thể xuất khẩu được do covid trong thời gian vừa qua.

Trong kinh doanh: hiệu ứng đám đông tác động cực kì lớn và cũng là một chiến lược trong kinh doanh vô cùng hiệu quả. Bạn có thể thấy điều này ở những sản phẩm điện thoại Apple mỗi lần ra sản phẩm mới, khách hàng xếp hàng để được mua. Những hành động ấy khiến bạn tò mò và kích thích cũng muốn mua ngay lập tức cho dù bạn mới chỉ nghe về sản phẩm đó mà chưa thực sự được cảm nhận và sử dụng thử. Một trong những chiêu mà các công ty BDS áp dụng để tạo hiệu ứng đám đông đó là sử dụng cò mồi mua đất tạo ra cơn sốt để khách hàng nhanh tay chốt cọc trong lần ra xem đất đầu tiên, với mức giá tốt nếu đặt cọc ngay hôm nay, tạo sự khan hiếm.

Sử dụng hiệu ứng đám đông để áp dụng trong kinh doanh vì vậy luôn có mặt tốt và mặt xấu bởi những hành vi này nhất thời không được suy xét kỹ, về mặt xấu khi những người xấu lợi dụng hiệu ứng đám đông đưa ra những tin đồn thất thiệt gây thiệt hại cho tình hình kinh doanh của công ty. Với những tin được coi là xấu thì tốc độ lan truyền lại càng khủng khiếp 1 đồn 100 mà không có sự kiểm chứng hậu quả có thể làm doanh nghiệp phá sản.

Một trong những tiêu cực của hiệu ứng đám đông nữa là các công ty đa cấp biến tướng dùng các chiêu trò lừa đảo luôn là các hội thảo hoa mỹ, họ sẽ luôn có cách tạo ra một hiệu ứng đám đông bằng cách cài cắm người của mình vào trong lượng khán giả, tạo ra cho bạn tâm lý khao khát chinh phục như “Tôi làm được” … hoặc tạo hiệu ứng bằng cò mua hàng, mua nhanh kẻo hết... Lợi dụng tâm lý đám đông để kích thích sự mua hàng không rõ nguồn gốc với giá cực cao. Nhưng chủ yếu người mua đều được cài cắm vào để kích thích nhu cầu. Lừa đảo được rất nhiều tiền từ “Hiệu ứng đám đông” đó.

Trong thời đại phát triển Internet như hiện nay, thông tin trên mạng internet thường không được kiểm chứng chúng ta cần kiểm chứng tất cả các thông tin, hãy là người thông thái tránh bị lợi dụng theo tâm lý hiệu ứng đám đông. Con người có thể dễ dàng để lại một bình luận nào đó mà không cần suy nghĩ hoặc quan tâm tới hậu quả như thế nào.

Hiệu ứng đám đông trong Marketing

Một trong những cách tạo hiệu ứng đám đông trong lĩnh vực kinh doanh đó là sử dụng một lượng khách hàng giả có thể là người thân, bạn bè, hay thuê mướn ví dụ như khi bạn mở quán ăn, nhậu thì các bàn đông khách đường được kê ra ngoài, những người này được gọi là chim mồi để làm cho quán có vẻ đông khách thì sẽ ngon. Tâm lý chung của chúng ta là thấy quán đông khách chắc là sẽ ngon và giá thành hợp lý nên chúng ta sẽ vào ăn thử. Đây là một ứng dụng khá cơ bản của hiệu ứng đám đông trong marketing. Trên mạng xã hội thì cách sử dụng chim mồi là những người tăng tương tác cho bài viết, video quảng cáo bằng cách thả tim, bình luận tích cực, đánh giá 5 sao… Điều này sẽ làm khách hàng cảm thấy dễ dàng tin tưởng và mua hàng hơn.

Tạo sự tò mò, kích thích khách hàng, sử dụng các trò chơi, thử thách cũng là cách để tạo hiệu ứng đám đông như trò chơi thử thách đổ nước đá, các chương trình trò chơi minigame khi like, chia sẻ… bài viết sẽ nhận được một phần quà, hay chương trình ưu đãi khi sử dụng sản phẩm

Livestream bán hàng

Livestream bán hàng từ lâu đã không còn xa lạ với cộng đồng mạng. Với các kiểu chia sẻ để nhận quà, ưu đãi khi mua hàng nhưng lại có những kiểu sử dụng các kiểu gây tò mò hoặc sự khác biệt gây sự thu hút người xem.

Một số những ví dụ về hiệu ứng đám đông

Để gia tăng lòng tin với khách hàng về sản phẩm bằng việc tạo hiệu ứng đám đông thuyết phục khách hàng rằng có rất nhiều người đang có sự lựa chọn như vậy khi thiết kế hồ sơ năng lực công ty, thiết kế poster…. Thay vì chỉ thuyết phục khách hàng bằng những số liệu thì việc tạo cho khách hàng về hiệu ứng đám đông kiểu như “90% khách hàng của chúng tôi đánh giá cao sản phẩm chắc chắn sẽ có sức nặng trong tâm trí khách hàng hơn mọi nghiên cứu hay lý luận khoa học nào khác.

Năm 2014, một trường học ở Hà Lan khi bán trái cây trong căn tin trường đã dùng những tấm áp phích tuyên bố những học sinh là những người có ý thức về sức khỏe và thành phần trong trái cây hoàn toàn tốt cho điều đó đã tăng doanh số bán trái cây trong căn tin của mình lên đến 35%.

Những ví dụ về hiệu ứng đám đông áp dụng trong kinh doanh rất nhiếu áp dụng như thế nào để tăng doanh số của bạn nhưng tránh việc làm sai lệnh thông tin kiểu lừa dối khách hàng sẽ làm khách hàng quay lưng ảnh hưởng xấu đến thương hiệu công ty bạn. Tránh như việc các công ty đa cấp sử dụng những cò mồi lừa dối người tiêu dùng, hay quảng cáo quá đà sai sự thật, mập mờ thông tin kiểu như các nhà sản xuất nước mắm công nghiệp đã cố tình gán mác nước mắm truyền thống bị nhiễm chất độc Asen mặc dù nước mắm truyền thống đó có Asen nhưng đó là Asen hữu cơ tự nhiên hoàn toàn vô hại.